Tom Dumoulin schreef de Giro 2017 op zijn naam. Je zou hem na deze prestatie van machtig formaat zijn welverdiende rust gunnen.
Maar van rust is voor Dumoulin geen sprake; hij was zijn slottijdrit nog niet gefinisht of er werd al gespeculeerd over de Tour de France 2018. Joop Zoetemelk, niet de minste, voorspelt gouden tijden voor Dumoulin: “Als je de Giro kunt winnen, kun je ook de Tour winnen”, stelt hij in gesprek met de NOS.
Zo krijgt Dumoulin van buitenaf een spanningsboog van meer dan een jaar aangemeten. Als sporter moet je maar bestand zijn tegen dit type druk.
Men zegt wel eens dat het makkelijker is om de top te bereiken dan er op te blijven staan.
De tennisser Michael Chang omschreef zijn ervaring hiermee. Toen hij in 1990 werd onttroond als kampioen van Roland Garros zei hij: “Het is alsof er een zak stenen van mijn schouders is gevallen”. Ook Kiki Bertens leek afgelopen week meer spanning te ervaren rond datzelfde toernooi. Na mooie prestaties als het behalen van de kwartfinale in Madrid, halve finale Rome en winst in Neurenberg, was ze een grote belofte volgens vriend en vijand. Na haar verlies deze week in de tweede ronde van Roland Garros zei ze: “Ik wilde weer te graag; was bezig met verwachtingen in plaats van lekker tennissen”.
Veel mensen denken dat je een sportpsycholoog bezoekt als het niet goed gaat met je prestaties. Het zou evenzeer voor de hand moeten liggen een sportpsycholoog in de hand te nemen als het juist wèl goed gaat. Hoe ga je om met de extra aandacht, je eigen toegenomen verwachtingen en die van anderen?
Een sportpsycholoog helpt in dergelijke gevallen onder andere door:
1) Samen met sporter en in overleg met de coach/het team nieuwe doelen op te stellen.
Dumoulin had waarschijnlijk wel het droomdoel om de Giro te winnen, maar stelde ook concrete doelen die dichterbij lagen om dit doel behapbaar te maken. Zou hij nu zich vastbijten in het doel Tour 2018 winnen, dan raakt hij in de tussenliggende testmomenten snel gefrustreerd. Afstemmen van concrete korte- en lange termijn doelen en proces- en prestatiedoelen is cruciaal om na overwinningen motivatie en lol te behouden.
2) Irrationele, gespannen gedachten en verwachtingen uit te vragen.
Neem bijvoorbeeld een gedachte als: “mijn prestatie is uitsluitend goed als ik de Tour win/de finale van Roland Garros haal”. Sta je nog in de tweede ronde van Roland Garros of is 2018 nog ver weg, dan zijn dit gedachten die de spanning te vroeg te sterk doen toenemen. Gedachten moeten onze concrete acties in het moment ondersteunen door het juiste level van spanning op te voeren.
3) Te trainen op positief technische visualisaties.
Door bewegingen en situaties te visualiseren, kan je je voorbereiden op de situatie die komen gaat. Met een Dumoulin of met een Bertens kun je dus al allerlei scenario’s voorbereiden die kunnen gaan plaatsvinden op het moment suprême. Voorbereiding op deze scenario’s, maakt dat iemand in de echte, gespannen setting sneller een goede keus maakt.
4) Te trainen met ontspanningsoefeningen.
Dumoulin gaf in een interview aan uren voor de slottijdrit van de Giro al op een ontzettend hoge hartslag te zitten. Nu had hij nog steeds genoeg energie over om een topprestatie neer te zetten, maar liefst behoud een sporter deze energie tot het daadwerkelijke prestatiemoment. Energiemanagement via ontspanningsoefeningen is een cruciaal facet van mentale training. Sporters kunnen het zich niet veroorloven op belangrijke momenten onder- of overspanning te ervaren, en moeten continu het lijf in de optimale staat van paraatheid kunnen brengen. Als een sporter dit goed beheerst, maakt deze minder fouten, heeft deze optimaal energiemanagement en kan hij/zij strategisch blijven nadenken.
Ook jij kunt met deze sportpsychologische trainingen aan de gang. Presteren is per slot van rekening voor iedereen dagelijkse kost! Kom eens langs bij onze sport- en prestatiepsycholoog Myrthe van Stralen voor een vrijblijvend gesprek.
